Dag 4

De dag begon zonder stroom. Door de heftige bliksem vannacht is de stroom uitgevallen, maar na wat wij vandaag hebben gezien was dit niets om zelfs onbelangrijk..

Vandaag zijn we naar de gehandicapte zorg en de psychiatrische inrichting geweest en namen 10 Bosnische studenten met ons mee.
We hebben een rondleiding door de instelling gehad. Zo hebben we alle verschillende afdelingen kunnen zien. Dit maakte al een heftige indruk op ons. In de instelling waren drie winkeltjes, hier maakten de cliënten van de psychiatrie zelf spulletjes zoals bijvoorbeeld sleutelhangers, pantoffels, tassen en sieraden. Na de rondleiding hebben we geluncht en alle spullen uitgestald die we van te voren ingezameld hadden. Deze spullen hebben we onder de verschillende afdelingen verdeeld.

Ieder koos zelf bij welke groep ze de activiteitenmiddag wilde doen.

Een groepje van 4 studenten zijn naar de volwassenen verstandelijke beperkten geweest, met als activiteit tekenen en kleuren. Ook hebben we bellen geblazen en knuffels uitgedeeld. Erg leuk om de vrolijke reacties van de cliënten te zien. We hebben met ze gedanst en gecommuniceerd. Dit ging redelijk met gebaren en met onze eigen tolk. Dit was een cliënt die redelijk Engels sprak die tijdens de oorlog in de instelling terecht gekomen was. Door een ongeval was zij niet meer in staat te lopen en nu afhankelijk van een rolstoel. Door de rolstoel was zij terecht gekomen in de instelling. Zij was de enige die alleen een lichamelijke beperking had, maar toch tussen de andere geestelijk beperkten leefde. Familie was niet in staat om voor haar te zorgen. Wel was zij een van de weinige die regelmatig bezoek kreeg en ook naar huis kon. Wij vroegen ons af wat de cliënten de gehele dag bezig hield. Dit bestond vooral uit koffie drinken, tv kijken en een sigaretje roken. Overal in de instelling mocht binnen gerookt worden. De Engels sprekende cliënt vertelde dat ze er vrede mee had dat ze in de instelling woonde en dat alles er goed geregeld was. Wat ons erg verbaasde was dat de verpleging gedurende de tijd dat wij hier waren "koffie pauze" hadden. Ondertussen zaten verschillende cliënten op de gang achter elkaar op de po. Toen wij weg gingen na ander half uur, zaten dezelfde cliënten daar nog.

Een groepje van 6 gingen naar de geheel afhankelijke gehandicapte kinderen. Deze waren zowel lichamelijk als geestelijk beperkt. Hoe de verpleegkundige hier handelde heeft ons doen verbazen, onmenselijk... Grof, weinig liefde en weinig aandacht. De kinderen die een beetje konden lopen kwamen amper uit bed en en de kinderen die niet konden lopen kwamen gewoon niet uit bed! Frustrerend dat we verder zo weinig konden doen. Maar het heeft voldoening gegeven dat wij deze kinderen de middag even konden vermaken, uit bed konden halen en vooral heel veel liefde konden geven. Dat ze even in het zonnetje werden gezet. Een oprechte lach en dankbaarheid op hun gezichtjes deed zo veel goeds. Maar de gedachte dat op het moment dat wij de deur uit liepen de kinderen weer terug bij af waren, deed pijn. Dat we zagen hoe de verpleging met de kinderen om ging heeft ons heel veel doen nadenken en heeft ons boos en verdriet gedaan.

Weer een andere groep ging, samen met twee Bosnische studenten, naar de kinder- en jongerenafdeling. Met de kleinste kinderen hebben we tekeningen gemaakt, terwijl we de nagels van de jongeren in allerlei kleuren lakten (dit wilde ze hierna bij ons doen met prachtig resultaat.....). We hadden allerlei creatieve spulletjes bij ons en ze waren direct enthousiast en knuffelig. Aan de verpleegkundige die de zorg had over deze cliënten konden wij vragen stellen door middel van de vertolking van de Bosnische studenten. Zo kregen we te horen dat ze per verpleegkundige 17 cliënten verzorgden. We vertelden dat we enorm veel respect hebben voor de verpleegkundigen die in zo'n drukke groep voor zoveel cliënten moet zorgen. Ze lachte en vertelde dat je hier alleen kunt werken wanneer je het met heel je hart doet. Dit straalde ze ook uit, wat ons een gerust gevoel gaf.

Dan was er ook nog een sportactiviteit met de psychiatrische patiënten die werd gehouden door de mannen van de klas en twee Bosnische studenten. In verband met het slechte weer, kozen we ervoor om binnen te sporten. Door het enthousiasme van de cliënten begon het wat chaotisch, maar na de juiste uitleg en de meerdere rookpauzes, verliep de sportactiviteit op rolletjes. Zo hebben we samen met de cliënten in de gang van de instelling gevoetbald, gebasketbald en natuurlijk Bosnisch trots gevolleybald. Tijdens deze activiteit hebben wij genoten van de vreugde en enthousiasme van de cliënten. Het was mooi om te zien dat er werd samengespeeld en gelachen.

Bij de psychiatrie voor vrouwen ging het er heel anders aantoe. Bij binnenkomst werden we hartelijk ontvangen en werden de spullen bijna uit onze handen getrokken. Hierbij was lipstick het favoriete item wat alle cliënten wilde hebben. Toen na alle drukte er meer rust was kon er make-up en nagellak opgedaan worden. Als je 1 seconde niet oplette was er weer een ander product van de tafel verdwenen, hoe meer ze konden pakken hoe beter. Toen alle make-up verdwenen was hebben we een ballonenslinger gemaakt en opgehangen in de gezamenlijke ruimte die blauw stond van de rook. Ook werd er over en weer geslagen met de ballonen, wat een leuk gezicht had. Het leek erop dat er sommige cliënten waren die nog nooit een ballon hadden gezien, wat voor Nederlanders een aparte gewaarwording was. Uiteindelijk werden er knuffels en (niet altijd gewilde) kussen uitgedeeld en was het weer tijd om te gaan. Het was mooi om te zien dat de cliënten zo blij konden zijn met dingen die wij, als Nederlanders, al lang hebben afgedankt. Dit gaf een bijzonder gevoel en zal ons nog lang bij blijven.

Hier waren wij allemaal een geruime tijd stil van, en nog steeds eigenlijk.
Wat we hier hebben gezien heeft ons doen verbazen. Er is in de jaren al heel veel veranderd maar er moet nog onwijs veel gebeuren.